O czym orzeka Sąd w wyroku rozwodowym?

Odpowiedź na pytanie o czym orzeka Sąd w wyroku rozwodowym znajduje się w artykułach 56-58 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Jak wynika z przepisów nie jest to często tylko orzeczenie o samym rozwodzie i formalne zakończenie związku małżeńskiego.

W pierwszej kolejności Sąd orzeka o samym rozwodzie, jeśli nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, właśnie to bada przede wszystkim Sąd w sprawie rozwodowej. Rozkład pożycia małżeńskiego musi zaistnieć w trzech sferach emocjonalnej, fizycznej oraz gospodarczej. Stąd przy przesłuchaniu stron Sąd pyta o wzajemne uczucia wobec siebie małżonków, intymne kwestie związane ze współżyciem czy też jak aktualnie prowadzą swoje gospodarstwo domowe. Ważne jest, aby rozkład życia był trwały, a nie tymczasowy czy też z perspektywą na powrót do siebie małżonków.

Przy spełnieniu wskazanych wyżej przesłanek o zupełnym i trwałym rozkładzie pożycia są dwa wyjątki, kiedy Sąd nie orzeka o rozwodzie – dobro małoletnich dzieci albo sprzeczność rozwodu z zasadami współżycia społecznego – obecnie absolutna rzadkość w orzecznictwie. Możliwy jest też brak zgody drugiego małżonka, gdy o rozwód wnosi strona wyłącznie winna rozkładu pożycia, ale i wtedy Sąd może orzec rozwód, gdy brak zgody jest sprzeczny z zasadami współżycia społecznego.

Odnośnie samego orzeczenia rozwodu Sąd ma obowiązek orzeczenia o winie stron w rozkładzie pożycia, chyba że obie strony wniosą o zaniechanie orzekania w tym zakresie. Orzeczenie w tym zakresie (przy wyłącznej winie) może mieć z kolei wpływ na alimentację małżonka niewinnego i dodatkowe rozstrzygnięcie w tym zakresie.

Jeżeli małżonkowie mają wspólne małoletnie dzieci Sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej, kontaktach oraz alimentach na ich rzecz. Z doświadczenia to właśnie ta sfera najczęściej budzi najwięcej emocji i najtrudniejsze konflikty, gdy obie strony chcą zachować dzieci przy sobie. Z pewnością wiele ułatwia (także na tle przepisów), jeśli strony są w stanie porozumieć się w kwestii wspólnych dzieci. Możliwe jest też orzeczenie o opiece naprzemiennej, co eliminuje zasadniczo kwestię kontaktów i alimentów, choć w Polsce jest to wciąż dość rzadkie rozwiązanie, jeśli rodzice nie są zgodni co do takiego rozwiązania. Niedawno w jednej z prowadzonych przeze mnie spraw udało się jednak przekonać Sąd Okręgowy we Wrocławiu do orzeczenia opieki naprzemiennej dla dobra małoletnich dzieci (prawomocny wyrok z dnia 5 października 2023 r. w sprawie o sygn. akt XIII RC 201/23).

Dalej Sąd orzeka o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania na czas wspólnego zamieszkiwania, jeżeli strony jeszcze wspólnie mieszkają. Sąd może też orzec o podziale majątku, gdy będzie taki wniosek jednej ze stron. Jednak osobiście co do zasady polecałbym kwestię podziału majątku wyłączyć poza sprawę rozwodową, bo zazwyczaj wydłuża to postępowanie. Tu nawet sam Sąd może zdecydować o nieorzekaniu w zakresie podziału majątku przy ocenie, że może nastąpić nadmierna zwłoka w postępowaniu.

To tyle i aż tyle. Jak widać w sprawie rozwodowej spaja się ze sobą kilka spraw mniejszych, w szczególności, gdy strony mają wspólne małoletnie dzieci. Podsumowując w wyroku rozwodowym Sąd orzeka o:

• samym rozwodzie (rozwiązuje małżeństwo lub oddala powództwo),
• o winie w rozkładzie pożycia (jeśli nie będzie zgodnego wniosku małżonków, aby nie orzekać o winie),
• alimentach na rzecz jednego z małżonków (jeśli są ku temu spełnione przesłanki),
• władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi (jest możliwa opieka naprzemienna),
• kontaktach z wspólnymi małoletnimi dziećmi,
• alimentach na rzecz małoletnich dzieci,
• sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania,
• podziale wspólnego majątku (na wniosek jednej ze stron, gdy nie przedłuży to postępowania).

W przypadku potrzeby pomocy w sprawie rozwodowej zapraszam do kontaktu celem udzielenia porady prawnej lub prowadzenia sprawy. Jako adwokat w sprawach rozwodowych działam nie tylko we Wrocławiu, ale też przed sądami okręgowymi w na terenie całego województwa dolnośląskiego (Świdnica, Legnica, Jelenia Góra), ale też województwa śląskiego skąd pochodzę (np. Rybnik lub Gliwice).

Zainteresował Państwa ten artykuł prawny? A może szukają Państwo innych tematów, bądź doprecyzowania poruszonych zagadnień prawnych?
Zapraszam do kontaktu: +48 881 626 678

Adwokat Michał Filec, adwokat od spraw rodzinnych i rozwodowych