Jak odzyskać pieniądze z pożyczki? Jaka forma umowy pożyczki?

Chyba każdy z nas zetknął się w swoim życiu z umową pożyczki. Już w szkole pożyczaliśmy od innych choćby dwa złote na zakup puszki coli, a z wiekiem pożyczamy coraz swobodniej od znajomych coraz to większe sumy na niewielkie i nagłe wydatki albo sami komuś pożyczamy. Takie drobne pożyczki najczęściej spłacamy nawet tego samego dnia i zaraz o nich zapominamy.

Inaczej sprawa się ma z większymi kwotami. Niestety, ale o tym czy odpowiednio zadbaliśmy o swój interes przy umowie pożyczki często myślimy dopiero wtedy, gdy pojawiają się jakieś problemy z odzyskaniem pieniędzy albo ze spłatą. Wtedy jedyną opcją żeby odzyskać pieniądze z pożyczki pozostaje pozew o zapłatę i tym samym o zwrot udzielonej pożyczki.

W tym wpisie chcę zwrócić uwagę na jedną bardzo istotną kwestię związaną z umową pożyczki, która pojawia się w większości spraw cywilnych związanych z tą umową, tj. forma umowy.

Kodeks cywilny wskazuje, że pożyczki, których wartość przekracza 1000 zł wymagają zachowania formy dokumentowej. Nie będę się wgłębiał co dokładnie oznacza forma dokumentowa, ale przyjmijmy dla uproszczenia, że należy po prostu zawrzeć umowę w formie pisemnej, a nie ustnej. Dlaczego to takie istotne przy pożyczce o wartości wyższej niż 1000 zł?

Umowa zawarta w formie ustnej, jak to się brzydko mówi “na gębę”, też będzie ważna, bo kodeks nie zastrzega rygoru nieważności przy niezachowaniu formy dokumentowej. Będzie jednak rodziła bardzo duże problemy natury dowodowej po stronie pożyczkodawcy, jeśli pożyczkobiorca nie będzie chciał zwrócić kwoty pożyczki i wyniknie potrzeba dochodzenia swojej należności przed sądem. Oczywiście taka sytuacja będzie z korzyścią dla pożyczkobiorcy, choć nie oznacza to sytuacji, że „jeśli pożyczyłem bez pisemnej umowy to nie muszę oddawać”.

Przy umowie ustnej co do zasady nie będzie można powoływać się na dowód z zeznań stron oraz świadków (art. 74 par. 1 k.c.), gdy często to jedyne dowody na zawarcie umowy pożyczki. Skoro zatem nie ma dowodów, a pozwany neguje swoje zadłużenie z pożyczki, to sąd może oddalić powództwo, ponieważ to na powodzie spoczywa ciężar dowodu (art. 6 k.c.).

W takiej sytuacji są dla pożyczkodawcy pewne furtki, ale konieczne jest jakiekolwiek udokumentowanie zawarcia umowy pożyczki – czasem pożyczkobiorca napisze coś istotnego w wiadomości tekstowej lub możemy mieć potwierdzenia wykonania przelewów. Wtedy można przekonywać Sąd żeby dopuścił dowód z zeznań stron lub świadków na podstawie art. 74 par. 2 k.c., ponieważ pożyczka jest uprawdopodobniona za pomocą dokumentu. Jak widać – można powalczyć, ale byłoby o wiele prościej mając umowę pożyczki na piśmie. Stąd tak ważny jest moment zawierania umowy pożyczki i prawidłowo sformułowana umowa.

Dlatego pamiętajmy, aby udzielając umowę pożyczki poświęcić chwilę na spisanie umowy. Oczywiście, punkt widzenia zależy od punktu siedzenia, więc dla pożyczkobiorcy forma umowy jest mniej istotna. Warto przy tym jednak pamiętać, że biorąc pożyczkę od razu bez zamiaru przyszłej spłaty, można popełnić przestępstwo oszustwa (art. 286 k.k.).

We wpisie dla uproszczenia przekazu pomijam kwestie oznaczenia terminu zwrotu pożyczki, wypowiedzenia umowy czy też przedawnienia wierzytelności z pożyczki, które też się pojawiają w sprawach cywilnych z tej umowy.

W przypadku sporu dotyczącego umowy pożyczki, tj. odzyskania pieniędzy lub obrony przed wierzycielem, prowadząc tego typu sprawy zapraszam do kontaktu. Pomagam też przy sporządzaniu umów pożyczek oraz przeprowadzam analizę treści już zawartej umowy pożyczki.

Zainteresował Państwa ten artykuł prawny? A może szukają Państwo innych tematów, bądź doprecyzowania poruszonych zagadnień prawnych?
Zapraszam do kontaktu: +48 881 626 678

Adwokat Michał Filec